سه شنبه / ۲۵ آذر / ۱۴۰۴
×
پروژه ملی راه‌آهن چابهار - زاهدان، فراتر از یک مسیر ریلی، به عنوان زیرساختی راهبردی برای پیوند ایران با بازارهای جهانی تعریف می‌شود.
راه‌آهن چابهار – زاهدان؛ دروازه طلایی ترانزیت شرق ایران به اقتصاد جهانی

به گزارش پول و اعتبار، راه‌آهن چابهار به زاهدان یکی از مهمترین پروژه‌های زیرساختی کشور در ۲ دهه اخیر است که به‌عنوان یک محور راهبردی در نقشه توسعه منطقه‌ای و ملی ایران جایگاه ویژه‌ای یافته است. این پروژه، حلقه‌ای حیاتی در ایجاد «کریدور شرقی ایران» محسوب می‌شود و بندر بین‌المللی چابهار را به‌عنوان دروازه ورود ایران به اقیانوس هند به شبکه ریلی کشور و در نهایت به کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان و قفقاز متصل می‌کند.

این خط ریلی از اسکله شهید بهشتی چابهار آغاز شده و پس از عبور از شهرستان‌های کنارک، نیکشهر، ایرانشهر و خاش در نهایت به زاهدان متصل می‌شود. طول این خط ریلی حدود ۶۰۰ کیلومتر است که با احتساب خطوط فرعی به ۷۳۰ کیلومتر می‌رسد.

پروژه راه‌آهن چابهار – زاهدان از سال ۱۳۸۹ آغاز به‌کار کرد. این پروژه به دلیل ماهیت استراتژیک و پیچیدگی‌های فنی و منطقه‌ای، از همان ابتدا نیازمند تخصیص منابع مالی کلان و پایدار بود.

با این حال، در سال‌های ابتدایی به‌دلیل چالش‌های مربوط به تخصیص به موقع اعتبارات، نوسانات ارزی و همچنین مسائل فنی ناشی از عبور از زمین‌های بکر و سخت گذر، پیشرفت مطلوبی نداشت. تأمین مالی این پروژه در فازهای ابتدایی عمدتاً متکی بر منابع داخلی و اوراق قرضه بود که منجر به کندی در تأمین تجهیزات و اجرای فعالیت‌های عمرانی سنگین شد.

در سال‌های اخیر، به‌ویژه با عزم دولت چهاردهم و تخصیص اعتبارات ویژه (شامل استفاده از منابع صندوق توسعه ملی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی هدفمند)، روند اجرایی پروژه شتاب چشمگیری گرفت. این شتاب به ویژه در بخش‌های خاک‌برداری، تونل‌زنی و ریل‌گذاری مشاهده شده است.

با اتصال مستقیم ریلی، بندر چابهار از یک بندر صرفا محلی به هاب ترانزیتی منطقه‌ای تبدیل می‌شود؛ در نتیجه هزینه و زمان حمل‌ونقل بین ایران و کشورهای همسایه به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

پروژه راه‌آهن چابهار به زاهدان به‌عنوان موتور محرک توسعه، موجب رشد اشتغال، بهبود زیرساخت‌ها، افزایش دسترسی به بازارهای ملی و ارتقای شاخص‌های رفاه اقتصادی مردم منطقه می‌شود

کمک به توسعه و رشد اقتصادی سیستان و بلوچستان از طریق تسهیل حمل و نقل و تجارت از ثمرات این طرح بوده؛ این پروژه نه تنها از طریق اشتغال مستقیم در فاز ساخت، بلکه از طریق ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار در بخش‌های لجستیک، خدمات بندری و صنایع پشتیبانی در دراز مدت، تأثیرگذار خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود با فعال شدن این مسیر، شاهد کاهش بیکاری ساختاری در این استان باشیم.

در اجرای این پروژه، به‌کارگیری نیروهای بومی سیستان و بلوچستان و بهبود زیرساخت‌های محلی همچون جاده‌ها، پل‌ها و احداث تأسیسات عمرانی در اولویت قرار گرفته؛ امری که علاوه بر شکوفایی منطقه، به ارتقای مهارت و اشتغال‌زایی پایدار نیز کمک کرده است.

به گفته وزیر راه و شهرسازی با اشاره به رکوردهایی که در پروژه ریلی چابهار به زاهدان شکسته شده شعار «ما می‌توانیم» در این پروژه به روشنی به منصه ظهور رسیده است.

فرزانه صادق افزود: در سفر به کشورهای همسایه شمالی، همچنین هند و پاکستان، یکی از مواردی که مسوولان آن کشورها همواره پیگیری می‌کنند اتصال ریلی چابهار به زاهدان است. هم اکنون زیرسازی پروژه خاش- ایرانشهر انجام شده و زیرسازی پروژه نیکشهر- ایرانشهر باید سرعت بگیرد.

شتاب اجرای طرح‌های زیربنایی سیستان و بلوچستان از زبان استاندار

استاندار سیستان و بلوچستان در اظهاراتی جامع، آخرین وضعیت پیشرفت طرح ملی راه‌آهن چابهار – زاهدان را تشریح کرد و از قرار گرفتن این پروژه در مراحل نهایی خبر داد و گفت: این طرح حیاتی با ۸۷ درصد پیشرفت فیزیکی، با تکمیل ریل‌گذاری، تا پایان سالجاری آماده بهره‌برداری خواهد شد.

به گفته منصور بیجار، با تکمیل ۱۲۰ کیلومتر ریل‌گذاری باقی‌مانده در مسیر ایرانشهر تا چابهار، پروژه ملی راه‌آهن چابهار – زاهدان تا پایان امسال به مرحله بهره‌برداری می‌رسد.

وی با اشاره به اهمیت راهبردی این خط ریلی برای توسعه جنوب شرق کشور، اضافه کرد: روند اجرای پروژه در ماه‌های اخیر شتاب گرفته و تکمیل ۵۰ کیلومتر ریل‌گذاری در مهرماه موجب جهش محسوس در پیشرفت فیزیکی طرح شده است.

استاندار سیستان و بلوچستان همچنین به تفکیک پیشرفت بخش‌های مختلف اشاره کرد و ادامه داد: پیشرفت زیرسازی به ۹۵ درصد، روسازی به ۷۵ درصد و ساختمان‌های ایستگاهی به ۵۰ درصد رسیده و عملیات ریل‌گذاری با جدیت ادامه دارد.

وی به وضعیت تکمیل بخش‌ها پرداخت و گفت: محدوده خاش- ایرانشهر در این پروژه به‌طور کامل ریل‌گذاری شده و بالاست‌ریزی آن نیز یک تا ۲ ماه آینده نهایی می‌شود. همچنین ایستگاه ایرانشهر و هفت ایستگاه بین‌راهی دیگر در مراحل پایانی قرار دارند.

عملیات اجرایی گسترده دولت چهاردهم

بیجار در خصوص ۲ بخش باقی‌مانده تصریح کرد: مسیر ایرانشهر – نیکشهر ۱۸۲ کیلومتر طول دارد که تنها ۱۲۰ کیلومتر آن برای ریل‌گذاری باقی‌مانده و گروه‌های اجرایی از ۲ سمت مسیر در حال فعالیت هستند.

وی درباره وضعیت مسیر چابهار – نیکشهر نیز گفت: به‌جز محدوده کریدور لجستیک، ریل‌گذاری بخش عمده مسیر انجام شده و تنها ۲۵ کیلومتر به‌دلیل ناتمام‌بودن زیرسازی در حال تکمیل است.

استاندار سیستان و بلوچستان مجدداً تأکید کرد: ریل‌گذاری مسیر ایرانشهر تا چابهار تا پایان امسال به پایان می‌رسد و پروژه وارد مرحله آماده‌سازی برای بهره‌برداری می‌شود.

وی حجم عملیات اجرایی انجام‌شده از ابتدای فعالیت دولت چهاردهم تاکنون را گسترده توصیف و بیان کرد: ۳.۸ میلیون مترمکعب خاک‌برداری، چهار میلیون مترمکعب خاک‌ریزی، ۲.۵ میلیون مترمکعب بتن‌ریزی، ۱۷ کیلومتر تونل و ۱۸ کیلومتر پل خاص اقداماتی بوده که انجام شده، برای تکمیل مسیر تنها ۱۵ هزار تن ریل نیاز است که خرید آن در برنامه ۲ ماه آینده قرار دارد.

بیجار به وضعیت ایستگاه‌های راه‌آهن اشاره و اضافه کرد: ایستگاه‌های خاش، ایرانشهر، نیکشهر و چابهار رو به تکمیل هستند و ایستگاه مسافری چابهار در کیلومتر پنج مسیر با طراحی منطبق بر نمادهای بومی احداث می‌شود. همچنین هم‌زمان اصلاح هندسی بلوار ورودی و آزادسازی بخشی که در محوطه خانه بهداشت قرار گرفته نیز انجام خواهد شد.

گامی کلیدی در توسعه ترانزیت جنوب شرق

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان اعلام کرد که پروژه اتصال خطوط ریلی داخل بندر شهید بهشتی به ایستگاه کانتینری، همزمان با تکمیل شبکه اصلی راه‌آهن چابهار – زاهدان، تا پایان سالجاری آماده بهره‌برداری خواهد شد.

عطاءالله اکبری که در حین بازدید از خطوط راه‌آهن داخل بندر شهید بهشتی سخن می‌گفت، با تأکید بر اهمیت این پروژه، اظهار کرد: تکمیل خطوط ریلی ۱۱ کیلومتری داخل بندر و اتصال آن به ایستگاه کانتینری، گامی کلیدی در توسعه زیرساخت‌های ترانزیتی استان محسوب می‌شود و تلاش ما این است که این بخش نیز همزمان با افتتاح شبکه اصلی، آماده بهره‌برداری شود.

به گفته وی؛ با رفع تمامی چالش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته، پیش‌بینی می‌شود این پروژه مهم تا پایان سالجاری تکمیل شده و به دنبال آن امکان ترانزیت کالا از بندر چابهار از طریق شبکه ریلی به صورت کامل فراهم شود.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: این پروژه نه تنها مسیر ریلی کشور را تکمیل می‌کند، بلکه دروازه‌ای استراتژیک برای توسعه تجارت و ترانزیت کالا در جنوب شرق ایران محسوب می‌شود و می‌تواند نقش مهمی در تسهیل صادرات و واردات و رونق اقتصادی منطقه ایفا کند.

پیشرفت همزمان خط‌ راه آهن چابهار – زاهدان و سایر پروژه‌های بزرگراهی نشان می‌دهد که سیستان و بلوچستان وارد مرحله‌ای جدید از توسعه زیرساختی شده است. هماهنگی میان طرح‌های ریلی، جاده‌ای و خدماتی نه‌تنها ظرفیت‌های حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه را تقویت می‌کند، بلکه فرصت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری را نیز افزایش می‌دهد. با تکمیل این شبکه‌ها، استان به نقطه‌ای کلیدی در کریدورهای ملی و بین‌المللی تبدیل شده و زمینه رشد صنعتی، تجاری و اجتماعی آن فراهم خواهد شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *